Çağımızın en önemli sağlık sorunlarından birisi olan obezite ve fazla kilolardan korunmak için pek çok kişi çeşitli diyet programlarına başvuruyor. Bunlar arasında ise özellikle son dönemlerde detoks programları öne çıkıyor. Yanlış uygulandığında sağlığın bozulmasına neden olan detoks, doğru ve uzman kontrolünde yapıldığında hem hastalıklardan koruyor hem de kilo vermeye yardımcı oluyor.
Memorial Hizmet Hastanesi Beslenme ve Diyet Bölümü'nden Dyt. Sinem Uygun, sağlıklı detoks için yapılması gerekenler hakkında bilgi verdi.
Önce sağlığınızı koruyun sonra kilo verin
Kusursuz çalışan karaciğer, böbrek, bağırsak ve cilt vücudu toksinlerden korumak için ve detoks yapmak için aralıksız çalışmaktadır. Detoks zayıflamak için değil, çalışan bu mekanizmaya destek olmak için uygulanmalıdır. Tek bir besin ya da içeceği tüketerek detoks yapmak yerine, vücudun detoks sistemini destekleyecek küçük düzenlemelerle toksinlerden arınmak zamanla kilo vermeye yardımcı olmaktadır. Detoks adı altında satılan organik ya da bitkisel hiçbir ürün tek başına etkili olmayacağı gibi, kişinin sağlığını da tehdit etmektedir.
Yanlış detoks bağırsak sağlığınızdan edebilir
Bilinçsizce yapılan detokslarda genellikle, bağırsaklar gereğinden fazla hızlandırılmakta ve kişi ishal gibi sağlık problemleri ile karşılaşmaktadır. Bu uygulamalar bağırsak florasını bozarak faydalı bakterilerin ölmesine ve bağırsak geçirgenliğinin artmasına neden olabilmektedir. Bağışıklık sistemini bozacak bağırsakları boşaltmak veya hızlandıracak uygulamalar yerine bağırsaktaki faydalı bakterileri koruyup sayısını artırmaya çalışmak yeterli olmaktadır.
Bağırsak florasını korumak için:
• Lifli çiğ sebze ve meyve tüketerek bağırsaklardaki hareketlilik artırılmalıdır. Bu durum toksinlerin bağırsaklarda beklemesini ve geri emilmesini engellemektedir.
• Ev yapımı yoğurt, kefir, şalgam ve turşu iyi miktarda probiyotik alınmasına yardımcı olur. Ev yapımı sirke veya turşu suları da salatalara ilave edilebilir.
• Ispanak, roka, tere, dereotu, maydanoz gibi koyu yeşil yapraklı sebzelerin tüketimine özen gösterilmesi hem lif hem de kuvvetli bir antioksidan olan c vitamini alımını sağlayacaktır. Posası atılmamış sebze suları da ayrı görevi yapmaktadır.
Detoksta yağı eksik etmeyin
Diyetlerden yağı tamamen çıkarmak karaciğer detoksu açısından olumsuz etki yapmaktadır. Toksinlerin atılmasında önemli katkısı olan safra, bağırsağa yağ emilimi sırasında dökülmektedir. Beslenme düzeninden yağın tamamen çıkartılması hem yağda eriyen A,D,E,K vitaminlerinin emiliminde hem de karaciğerden toksin atılımında azalmaya yol açmaktadır. Yağsız yemekler yerine sağlıklı ve kaliteli yağlar ile pişirilen yemekler tercih edilmelidir.
Ev yapımı peynir altı suyunu deneyin
Karaciğer vücudun en büyük detoks merkezlerinden birisidir. Vücutta yağda eriyen toksinlerin böbreklerden idrar, bağırsaklardan dışkı halinde atılabilmesi için önce karaciğerde detoksifiye edilmesi gerekmektedir. Bu detoksifikasyon esnasında karaciğerin en çok kullandığı antioksidan sistein, glisin ve glutamin aminoasitlerinin bir araya gelerek oluşturduğu glutatyondur.
Vücutta glutatyon düzeylerini artırmak ve karaciğer detoksuna yardımcı olmak için:
1.Sistein içeriği yüksek olan ev yapımı peynir altı suyu sebze sularına ilave edilerek tüketilebilir.
2.Yeşil ve beyaz renkte olan sebzelerden sarımsak, soğan, brokoli, karnabahar, kuşkonmaz, lahana, Brüksel lahanası, gibi sülfürlü bileşikler içeren besinleri tüketmek karaciğer detoksuna ve DNA tamirine yardımcı olmak için önemlidir.
3.Havuç, balkabağı, kayısı, limon, nar, çilek gibi sarı, kırmızı ve turuncu renkte olan meyve ve sebzeler içerdikleri karotenoidler ve likopen ile hücre zarlarının yenilenmesine ve korunmasına katkı sağladıkları için mutlaka tüketilmelidir.
4.Meyveler ve sebzelerin rengi koyulaştıkça içerdikleri antioksidan miktarı arttığından özellikle, böğürtlen, kızılcık, yaban mersini, pancar, mor lahana, siyah üzüm, siyah kuru erik detoks sırasında tüketilmesi gerekmektedir. Mor ve mavi renkte olan meyve ve sebzeler yoğun olarak içerdikleri resveratrol ve fenolik bileşikler sayesinde karaciğer sağlığının korunmasında ve hücre yenilenmesinde etkilidir.
5.Baharatlardan zencefil, zerdeçal, kakule hücre yenilenmesi için önemlidir. Bağışıklık sistemini destekleyen bu baharatlar karaciğer detoksu için önemlidir.
6.Günlük su tüketimi böbreklerden toksin atmak için önemlidir. Sebze meyve koyup hazırlanan sular daha aromatik olacağı için su içemeyenlerin daha rahat içmelerini sağlayabilir.
7.Balık, keten tohumu, semizotu, ceviz gibi Omega 3 içeren besinleri tüketmek karaciğer detoksuna yardımcı olacaktır.
8.Doymamış yağ asitleri içeren, antioksidan değeri yüksek A C ve E vitaminlerinden zengin olması sebebiyle avokado tüketmek karaciğer detoksu için önemlidir.
9.Salatalara veya sebze sularına zeytinyağı eklenmelidir.
Memorial Hizmet Hastanesi Beslenme ve Diyet Bölümü'nden Dyt. Sinem Uygun, sağlıklı detoks için yapılması gerekenler hakkında bilgi verdi.
Önce sağlığınızı koruyun sonra kilo verin
Kusursuz çalışan karaciğer, böbrek, bağırsak ve cilt vücudu toksinlerden korumak için ve detoks yapmak için aralıksız çalışmaktadır. Detoks zayıflamak için değil, çalışan bu mekanizmaya destek olmak için uygulanmalıdır. Tek bir besin ya da içeceği tüketerek detoks yapmak yerine, vücudun detoks sistemini destekleyecek küçük düzenlemelerle toksinlerden arınmak zamanla kilo vermeye yardımcı olmaktadır. Detoks adı altında satılan organik ya da bitkisel hiçbir ürün tek başına etkili olmayacağı gibi, kişinin sağlığını da tehdit etmektedir.
Yanlış detoks bağırsak sağlığınızdan edebilir
Bilinçsizce yapılan detokslarda genellikle, bağırsaklar gereğinden fazla hızlandırılmakta ve kişi ishal gibi sağlık problemleri ile karşılaşmaktadır. Bu uygulamalar bağırsak florasını bozarak faydalı bakterilerin ölmesine ve bağırsak geçirgenliğinin artmasına neden olabilmektedir. Bağışıklık sistemini bozacak bağırsakları boşaltmak veya hızlandıracak uygulamalar yerine bağırsaktaki faydalı bakterileri koruyup sayısını artırmaya çalışmak yeterli olmaktadır.
Bağırsak florasını korumak için:
• Lifli çiğ sebze ve meyve tüketerek bağırsaklardaki hareketlilik artırılmalıdır. Bu durum toksinlerin bağırsaklarda beklemesini ve geri emilmesini engellemektedir.
• Ev yapımı yoğurt, kefir, şalgam ve turşu iyi miktarda probiyotik alınmasına yardımcı olur. Ev yapımı sirke veya turşu suları da salatalara ilave edilebilir.
• Ispanak, roka, tere, dereotu, maydanoz gibi koyu yeşil yapraklı sebzelerin tüketimine özen gösterilmesi hem lif hem de kuvvetli bir antioksidan olan c vitamini alımını sağlayacaktır. Posası atılmamış sebze suları da ayrı görevi yapmaktadır.
Detoksta yağı eksik etmeyin
Diyetlerden yağı tamamen çıkarmak karaciğer detoksu açısından olumsuz etki yapmaktadır. Toksinlerin atılmasında önemli katkısı olan safra, bağırsağa yağ emilimi sırasında dökülmektedir. Beslenme düzeninden yağın tamamen çıkartılması hem yağda eriyen A,D,E,K vitaminlerinin emiliminde hem de karaciğerden toksin atılımında azalmaya yol açmaktadır. Yağsız yemekler yerine sağlıklı ve kaliteli yağlar ile pişirilen yemekler tercih edilmelidir.
Ev yapımı peynir altı suyunu deneyin
Karaciğer vücudun en büyük detoks merkezlerinden birisidir. Vücutta yağda eriyen toksinlerin böbreklerden idrar, bağırsaklardan dışkı halinde atılabilmesi için önce karaciğerde detoksifiye edilmesi gerekmektedir. Bu detoksifikasyon esnasında karaciğerin en çok kullandığı antioksidan sistein, glisin ve glutamin aminoasitlerinin bir araya gelerek oluşturduğu glutatyondur.
Vücutta glutatyon düzeylerini artırmak ve karaciğer detoksuna yardımcı olmak için:
1.Sistein içeriği yüksek olan ev yapımı peynir altı suyu sebze sularına ilave edilerek tüketilebilir.
2.Yeşil ve beyaz renkte olan sebzelerden sarımsak, soğan, brokoli, karnabahar, kuşkonmaz, lahana, Brüksel lahanası, gibi sülfürlü bileşikler içeren besinleri tüketmek karaciğer detoksuna ve DNA tamirine yardımcı olmak için önemlidir.
3.Havuç, balkabağı, kayısı, limon, nar, çilek gibi sarı, kırmızı ve turuncu renkte olan meyve ve sebzeler içerdikleri karotenoidler ve likopen ile hücre zarlarının yenilenmesine ve korunmasına katkı sağladıkları için mutlaka tüketilmelidir.
4.Meyveler ve sebzelerin rengi koyulaştıkça içerdikleri antioksidan miktarı arttığından özellikle, böğürtlen, kızılcık, yaban mersini, pancar, mor lahana, siyah üzüm, siyah kuru erik detoks sırasında tüketilmesi gerekmektedir. Mor ve mavi renkte olan meyve ve sebzeler yoğun olarak içerdikleri resveratrol ve fenolik bileşikler sayesinde karaciğer sağlığının korunmasında ve hücre yenilenmesinde etkilidir.
5.Baharatlardan zencefil, zerdeçal, kakule hücre yenilenmesi için önemlidir. Bağışıklık sistemini destekleyen bu baharatlar karaciğer detoksu için önemlidir.
6.Günlük su tüketimi böbreklerden toksin atmak için önemlidir. Sebze meyve koyup hazırlanan sular daha aromatik olacağı için su içemeyenlerin daha rahat içmelerini sağlayabilir.
7.Balık, keten tohumu, semizotu, ceviz gibi Omega 3 içeren besinleri tüketmek karaciğer detoksuna yardımcı olacaktır.
8.Doymamış yağ asitleri içeren, antioksidan değeri yüksek A C ve E vitaminlerinden zengin olması sebebiyle avokado tüketmek karaciğer detoksu için önemlidir.
9.Salatalara veya sebze sularına zeytinyağı eklenmelidir.