Okan Üniversitesi Hastanesi Kulak Burun Boğaz Uzmanı Prof. Dr. İsmail Koçak sinüzit hakkında merak edilenleri cevapladı.
Sinüzit Nedir? Nerede Oluşur?
Kafa kemiklerimiz içinde burun boşluğu çevresindeki hava boşlukları ' sinüs' olarak tanımlanır. Hava sinüslere burun boşluğundan girer. Her nefes alış verişimizde, burundan geçen hava sinüslere küçük açıklıklardan ulaşır. Bu açıklıkların tıkanması sinüs enfeksiyonlarının temel kaynağıdır. 4 çift sinüs boşluğu vardır. Frontal (alın), maksiller (yanak),etmoid (göz kenarı) ve sfenoid (arka) sinüsler. Sinüzit bu hava boşluklarının iltihaplanması durumudur. Virüs, bakteri ve mantarlar bu boşluklarda iltihaplanma yapar.
Sinüzite Neler Sebep Olur?
En sık nedeni soğuk algınlığına neden olan virüslerdir. Bu virüsler burun içi ve sinüs içini döşeyen mukozayı etkiler. Virüs enjeksiyonundan sonra bakteriler sinüzitin devamına neden olur. Mantar sinüziti nadir görülür. Bu tarz enfeksiyonlar kısa sürer ve kolaylıkla iyileşir. Kısa süreli enfeksiyonlar 'akut sinüzit ' olarak adlandırılır. Sinüzit uzun sürerse temelde problem sinüslerin hava geçiş kapılarının yapısal veya doğuştan dar veya kapalı olmasıdır. Bu durumda enfeksiyonlar uzun sürer ve ' kronik sinüzit' olarak tanımlanır.
Sinüzite Yol Açan Hastalıklar Nelerdir?
Bağışıklık sisteminde düşüşler sinüzitlere zemin hazırlar. Örneğin geçirilmiş ağır bir grip, organ yetmezliği olan bireyler, şeker hastaları sık ve uzun sinüzit problemi yaşarlar. Bunun içinde oluşan başka problemler örneğin alerji, çocuklarda buruna kaçırılmış yabancı maddeler, geniz eti gibi durumlar sinüzit nedenidir.
Sinüzite Yol Açan İlaçlar Var Mı?
Mukoza kurucu, idrar söktürücü ve bazı tansiyon ilaçları sinüzite zemin hazırlar.
Nasıl Teşhis Edilir?
Hekimin klinik muayenesi tanıyı koyar. Tanıya destek testler burun içi endoskopik muayene, sinüs röntgeni, tomografi, kültür ve koku algı testleriyle konur.
Nasıl Tedavi Edilir?
Bakteri kökenli enfeksiyonlarda antibiyotikler, mantar kökenli olanlarda antimikotik tedavi uygulanır. Bunun enfeksiyon geçene kadar açık kalması önemlidir. Bu nedenle dekonjesten olarak tanımlanan burun hava akımın artıran ilaçlar tercih edilir. Bunlar hem burun spreyi hem de tablet olarak kullanılır. Bunun içindeki salgının alışkanlığını artıran temizleyici sprey ve damlalar önerilir. Alerjinin eşlik ettiği durumlarda antihistaminik ilaçlar da eklenir.
Ameliyat Ne Zaman Gerekli?
Kronik yapısal sinüzitlerde, ilaçla tedavinin faydasız olduğu durumlarda cerrahi tedavi ön plana çıkar. 'Endoskopik sinüs cerrahisi' adı verilen teknikte sinüslerin tıklanmış kanalları genişletilir veya açılır. Bu işlem lazer, balon ve standart enstrümanlarla gerçekleştirilir. İşlemler endoskop ile yapıldığı için dışardan belli olmaz ve yüzde iz veya şişlik bırakmaz.
Tedavi Ne Kadar Sürer?
Tıbbi tedavi 7 ile 21 gün arasında sürebilir. Süre, enfeksiyonun şiddeti ve oluşum sürecine göre değişir. Cerrahi tedavi ise 1 haftalık bakım sonrasında kendiliğinden iyileşme süreciyle tamamlanır. Cerrahi işlemlerden sonra normal yaşama geçiş çok kısadır. Özellikle lazer ve balon sinüs cerrahisinde kişi aynı gün normal yaşantısına devam edebilir.
Balon Sinüs Cerrahisi Nedir?
Sinüs kanallarının balonla genişletilmesi işlemidir. Şu anda tüm sinüslere yönelik müdahalelerde güvenle kullanılıyor. Endoskop ile sorunlu sinüs bir klavuz tel aracılığıyla saptanır. Ardından klavuz tel üzerindeki balon kanal içinde şişirilir. Böylece sinüs kanalı genişletilir. İşlem sırasında ve sonrasında kanama, ağrı olmaz, tampon gerekmez.
Tekrarlanmaması İçin Öneriler:
En doğru şey enfeksiyondan kaçınmak. Bunun için enfeksiyonun yoğun olduğu dönemlerde kapalı ortamlardan kaçının. Açık ve temiz havalı ortamlarda bulunun.
Klimalı ve soğuk ortamlar sinüziti tetikler. Hafif de olsa bir üst solunum yolu enfeksiyonu yaşarsınız muhakkak dekonjesyon (burun tıkanıklığını gidermek için kullanılan ilaç) tedavisine başlayın. Uçak yolculuklarından uzak kalın.
Terli terli su içmek, başı üşütmek, şapkasız çıkmak gibi durumlardın sinüzite uzak-yakın ilgisi yok. Yine de dikkatli olun.
Burun tıkanıklığı
Baş ağrısı
Yüz ağrısı
Yüzde ve kafa içinde doluluk hissi
Burun akıntısı
Geniz akıntısı
Koku alma bozukluğu
Ses kalitesinde bozulma